Yanglushidi Sensaksem Sabang (YSS) telok “Arok tenzükba mapa aser Temeshi Laishiba” onen nung ajemdaker May 17, 2021 Rev. Wati Jamir, Senior Pastor, DABA sentong lenir sür Dr. A. Tali Ao, Dr. Limala Longkümer aser Dr. Narola McFayden, parnok asemi jembiba aser o lemtep mapang jembiba olong kar tarutsü nung bilemdangtsü atema lemsateper.

Dr. A. Tali Ao-i onen indangji Lai tesayuba tsütsü nungi jembi. Tasen Lai nung Yisu Khristai tentetba lokti dang Ekklesia ta ajar, ibai Greek aser Rom yimli nung tentetba Ekklesia dang nungi kheni balaka lir. Greek aser Rom yimli ajanga tentetba Ekklesia nung tetsür, tanur, bendanger, alar, sensaker, kilir aser item amala jenjang makaba nübutem mezüngoker. Saka Yisü Khristai tentetba Ekklesia nungbo mimchir kecha tebendang makai ajak temeten kasa kar.

Tenyar Pauli Galatia 3:27-28, nung ashiba ama,“Khrista nung ajak ka dang” ta tasü ita küli agütsüba ama, Tasen Lai tesayubaji, kechi koda tenüktelen ajak shilem balala lir, saka temangbo ka dang lir, aji oda iba ajanga amangbapur ajak jenjang medentsür.

Arogo nung tenzükba mapa nung nükmenji Yisu Khrista lir. Arogo nung Yisu medeni inyakba mapa ajakji amajok, saka Khrista tenüng nung temeim, teyari aser taneptsü mapatem nung jenjang lir, aser item ajakji Yisüi tatishitsü küma sayua inyak. Arogo nung tenzükba tongtipang shilem asem lir, itemji Tenyar, Putir aser Kilir mapa. Yisui tenzükba jenjangji ajak dang ajemaluba kilir küma inyaktetta asenok nem tatishitsü tulu doktsü. Tenzükba mapaji kilir aser alar mapa ta angateta kodang inyakdir iba nung temoatsü aser jenjang tulu lir.

Arogo tenzükba mapa, Tenyar sülen Arogoji tamburtem (elders) mesüra Presbyters dangi ketdangsüba aru. Parnok dangji Episcopal mesüra overseers ta aja. Iba sülen küm noklang ana lirang tenzükba mapa nung Monarchical inyakyim adoka bishop aser Tamburtem/deacons tsüngta maparen bendang. Yamaji Bishop kati elders aser putir madak yimsü süa aru. Joko menden asem yamai lemsa inyaka aru, Bishop, Presbyter aser Deacon.

Arogo külisüba mapaji nisüngi ashiba nung masü, saka Tsüngrem Tanela sentong nung aotsüla. Tsüngremi ashiba ola jangja jangja ochi nung ayimoktsütsüla. Ochi mashi aser pei temeden samadaktsütsüla. Tajemrepba aser teküboktiba nüburtem mesotsüla.

Arogo nung Bishop/pastorji kilir mapa nung, Khrista külisüba nung tilatiba  jenjang nung tenzüktsüba sür nung, tashi tulu amshia aniba ajanga tanübo arogotem nung timtem jendi adoka lir. Iba amala inyakyim ajanga item tebilemtsü adokdaktsür. Tatishitsü kar

• Arogo nung nisüng ka jenjang tuluba nung yur tanüngba tenzükertem ajemrepba doktsür;
• Khristai sayuba tenzükba nung kilir jenjang samadaktsür, kibur akümba tebilemtsü adokdaktsür;
• Tenzükba nung menden raktepba ni tuluba pa/la tilaba ta adokdaktsür;
• Makamaiter aser tepetzük tia nung alir sendoker;
• Arogoji tenzükba tiyongtsü masü saka mapa tongtipangtiba kümdaktsür

Tanabuba o jembir, Dr. Limala Longkümeri tanü tenzükba yayim tangatetba tsütsü nungi jembi. Arogoji Khrista dak amangbapur arok teloki akümba lokti. Iba arogo nung amangbapur ajak tim shilem aser temeden lir. Arogo yabo alima sobaliba ama masü. Greek oshi nung Ekklesia ya par pangdak yimsüsüba nung meyipzüka aruba tensa nung  Arogo tenzükba menden tarensenji chuba yimli menden tarensen yimli nung aibelena anir aruba angutsü.

Tatishitsü asem yamai:

a). Tebur yimli yimsüsüba nung arogo yimden bener aoba

b). Alima Chuba yimli yimsüsüba amai arogo nung tenzüker tarensen benokba

c). Tebur aser alima chuba yimliji metenja Lai tai ratetba.

Anungji Lai ratet aser Laishiba tensa timbaka tebur yimden yimli ama bener aruba angur. Yongji Tejen Lai putu nung putir sobo solemji Chuba dang nungi tera tekübokba nung amshia aru. Tejen Lai putu tensaji balaka liasü, saka tanü meimchir kangasa renloka aoba putu nung Lai O teratetji ajak den sütepba agütsütsüla. Tasen Lai mapang nung Yisü nütsüngtemi tentetba arogoji amangbapur tila-tulu, takar-sensaker, aser tashir-mashir kecha tebendang makai arok külemi longjemer Tsüngrem külema aru. Saka 4^th  century nungi Rom yimli Constantine yimsüsüba nung Khristan yimsü Chuba yimli madak tamangba yimsü agizüka, tamangba yimsü  inyakyim melenshia arudang arogo nung tebur yimli yimsüsüba amenoka tebilemtsü jendi ajurua aru. Iba sülen alima ajunga Colonial yimsüsüba nungi missionarytem iba pangdak külisüba nung Arogo tenteta aruba ajanga Khristan tamangba yimsüji  iba yimya nungji sangdong. Asen Naga lima nunga tebur yimli yimsüsüba nung missionarytemi arogo tenzüka aruba angur. Ya tanü putu tensa nungbo Khrista külisüba nung tetsükdaktsü ta ajiteter. Arogo nung lenisüba menden ana lir: Mezüngbuba, tebur lenisüba. Iba lenisüba nung pangdak, temzüng aser tashi amshia yimsüsüa arur. Aiben iba yimsüsüba nung rasa-ralem makai ajungben telemtetba agiba ajanga timtem ajurur. Tanabuba nung, tetsür lenisüba nung tetsürtemi ajak den amalitepba, asüngdangtepba, tzüzüng ozüng sashirabo mamshii ajak den liro medema inyaka aotsü meranger. Tetsür lenisübaji jungaka aikati nenemshinema anidaker. Tetsür lenisübaji tetangshi süaka aika tetsürji ta sür temulung sadoka manidaker. Tenzükba nung temelenshi atema lokti nung tetsür-tebur tsüngta bendang-benchi madokdaktsütsüi khuret ajak arok lemsatepba inyaka ora, lokti nung sempet balala ajakji meyokteper temelenshi tulu adoktsü.

Tasembuba o jembir Dr. Narola McFayden-i “Co-pastor” ya asen tendak nüngja aser inyakyim tasen ka lir iba indang tanga lima nung inyaka aor aji jembi. Iba tenzükba mapa ya temesüng (Asia nunga aika nung) lima nungbo kangasa takok ngua Apuani (Couples) ajanga Pastoral ministry külemi inyaka arur. Christian ministry ya asen inyaknüba wadang ka masü, saka Khrista asoshi taküm aser sempet ajak bendanga agüja inyakba wadang ka lir. Christian ministry nung Khristaji tekolak aser kibur. Kibungbo aser kinungtsü tenaprongla zünger tenzüktsü tajaba tejangja kara arogoi kasa ordain sütsüba lir. Co-pastor mapa nung kinungbo aser kinungtsü, ka temaba, ka tekübokba ta mali, kasa dang. Ita sena pa nem ya, la nem ya ta tebendang mali ita sen ka dang “Co-pastor itasen” ta  sür  tangar single pastor nem 1000 ka agütsüra, co-pastor nem 1500 ta agüja külemi longjemer khuret aser maongka ajak kasa lemsatepa  maparen ajak takok ngua bener aor. Pulpit ministry nungi tenzüker, arogo ketdangsüba, kibok kisem, baptism, senden balala aser kir benjong, item amala sentong ajak nung melentepba shilem agiba ajanga maparen balala nung takok ngua aser temoatsü tulu ngua inyakba kuli lir.

Co-pastor inyakyim ya Laishiba tamentadak tejangja lir, tongtipangsa Tasen Lai nung kinungbo aser kinungtsü, tat. agi Priscilla aser Aquila,  tena kati ka metoktsütepi tenzükba nung koda  tashi ita nokdak, yamaji tanü asen ABAM kübok arogotem nung kinungtsü aser kinungbo tazüngba aser tanela khuret sütepba bener otettsüsa lira, pastoral ministry  nung co-pastor inyakyim nung külemi yaritepba inyakba ajanga temelenshi tulu adoktsü teimla angur.

Tezülur tayongzükba

Tanü asen tendak tenzükba mapa nung tebilemtsü tulutibaji, Khrista yimsü aser yimli tiyongtsü masü, saka nisüng tangatetba aser sobaliba mezüng sürang Khrista aniokba ajanga tebilemtsü aika ajurur. Laishiba tesayuba küboki meitettsüsa asen sobaliba tarensen ajanga asenok alenra, tenzükba nung tebilemtsü tulutibaji ibai alitsü.

Mungdang kübok Arogotem tejen putu yimya (traditional mindset) nung aruba;  Tekülem yimya, tenzüker shimba yimya aser nisüng tsüngda telemsa aliba ajanga tenzükba wadang nung tebilemtsü jenti ajurur. Tongtibangsa tanü asen atep nung para – churches aser ministry aika züinba asenoki angur. Lanurtem aser aturar kibongtem aika item ministry nung yakyaka inyakba angur. Arogotem aser item tenyaba mapa ajak nung Lai o ka dang sayur aser tekülem ken kasa atener. Süra kechiba para-churches-i aser ministry-i aotsü jangrar! Ya Arogotem ajak asoshi tebilemdangtsü kangasa tongtipang tensa ka lir.

Arogotem aika nung tanu tekülemer noklang shilem nung 70-80% bo tetsür aser tanurtem lir. Arogo nung tongtipang meeting nungbo telemtetba ajak tebur teloki agir, saka teinyakertembo tetsüri teimba inyaker. Iba ya arogotem asoshi tebilemdangtsü tulu  ka lir.

Tatem nung, Khristan yimsü ya asen lima nung America nungi Baptist tamang bener arua, iba yimsü ya keta sena renloka arur. Co-pastor mapaji America lima aser tanga lima nung takok ngua inyakteter süra, asen lima nunga iba ministry ya takok nung aotsü teimla tulu lir. Asen tendak koba sobaliba aser tzüzüng-ozüng ajanga tanela mapa renloka  motetti amoksepba ayur, item talenba ajak ya sala yoker Khristar wadang renloka inyaka aotsü mechi, ajak nung tetsür-tebur ta tebendang mali ajaki arok shilem angateta amalitepa inyaktsü nukjidong asütsüla. 2022 jubilee sülen Co-pastor mapa tasen ya arogotemi inyaktsü ta imlar.