“Kibalembu tebentet mangatet ajanga timtem atalokba”

By J. Nüngsang Lkr|

Tebursang: Fonaba = Putu ana takar naroküm.

Tetsürla: Tsüng Tsüngsemla = Yimer ajaki tajung nung, tamajung nung telateshiba.

Tar nunger mapang Jungliyimti nung takar kibong ka nungi asangur ka tenüng agi, Fonaba liasü. Pai tsüki nung aiür ka asoajen tobur tajung ka tenüng Tsüng Tsüngsemla den tsüki mena tena kanga meimtep.

Par mapang Jungliyimti nung yimden aser kibalembu kanga dang asüngteta sümedema lia aru nungji, Fonaba tena baivür kimang kitsüngtemi otsüji angashia tenaji alitsü memulungi noktanga aru. Kechiaser aiürlarji sensaker kibong nungi liasü, anungji, par tsüraburi yamai ashi; “shizüngi küm tenem nunga meir, yamaji azü tamajungjia küm (30) semer dak tali alir, anungji, nena malitsü” ta aiben tenoktangba agüja aru. Par mapang nungi tanü tashi azü memeyoktepi Ao kin sobaliba nung ashibanga arur.

Tsüraburi yamaji noktangaka tena temeimji anogoshi tuluba tuluba aküm. Kenü alui aodang wadangbang nung Fonabai yamai shisatet; “Aor sobaliba aser tsüraburi ashi mangai ni teti atema teraksar ka küma otsü metoktsütsü, anungji, kü taküm ya alima nung maliang tajungba asütsü”, ta telemtetba ka agir adok. Iba sülen lia aodang aiürla dang otsü ajakji ashi aser pai aiürla nem nüngo oset ka “mokopong” tobur tajung ka yanglua renemer agütsü, iba sülen kaonung tsüki nung menungratepa par alu zünga aoba aser Moatsü, Tsüngremmung mapang yar tsüngsanga pelatepba otsü ajak menungra atongteper, tesülen asangubai yamai ashi, “asüngbo alui aodang ana tsüngda shinga maitdaktsüi külemi odi” ta shia liasü, idangji aiürla jagi yamai langzü, “Nenok asangurtemi nema matanger dangashi onok tetsürtemibo yamajiang jajaner nung koda” ta langzü.

Tasüngnepji süngkhümpong nung aiürlajibo mokopong chia asanguba ataa liasü. Asangubaji yakta renemer oset nüngdakba ajak den mejemtzü tajungtiba kolangmong ka nung züa/taa aben aser apuso, aser tenaji ajuruteper lenmang nung taodang asangubai ken ka yamai aten;

Arongmetong tezüsem, alimai tani angonü,

Oh! Sabichangnaro tulisü naro

Sür chemerang charola?

Oh! Ni takümla motsüngba

Salangbangko, yar kü dang mongowa

Tetezü: Rongnü tajung ya alima nungbo

tanü tatembang,

Ajaki senbosa aliba narola ya,

Shir kinungtsü ka-ang asütsüar?

Ni takümbo motsüngba kimaji

tsüngsanga amungtsüako.

Yamaji tener külen ano tanaben ken ka yamai atentsü tenzük;

Tayipi, Tayipi ta nüktzü agi ananger kenji metenzüktet alidang aiürla jagi yamai tenzükdaktsü;

Tayipidi tümen tali langangnü,

O tsüng mulung ayuteti nü.

Asanguba: – Sanali yusüjungla kongru ayimyala,

Ora tzülabang longmaerko meiner nüknarar,

Chanyu penlitsoangnü,

Ora meyilong tümen, tatasaka matasaka

Milak chungtsü warsa.

Tetezü: – Tanep yabo lenmang ya talangba kümdaktsünür,

Kechiaser temulung tali shiranger,

O jembili tali tobur junga nguli ta aiür osüjungla,

Ne den oagi Tzüla ayongpang nungji

longma nung mener alu lenmang nung

tasener tetsüji penzüa ang kazüner

Saka matasai oagi meyilong lenmang len jagi

Yamai kara aor na?

Ta tenloktsür külen tena pilatsü yir lenjem atong. Idangji pai yamai ashi, Ina, ni ne nem süng koa yutsüdi tetugui lenrü kübokji anguoka ajidangang no! ta shir tena pila.

Asanguba jagi süngkhu tajung ka koa toktsü aser iba ma nungji naro tebhong ka jungjunga renemer yutsü, iba sülen pa akotongmen nungi merük merüka okteter naro jenti bendena leper tajung ka renem, aser pai bena aliba mejemtzü tajungji ajem aser shizüng tezü tajung ka bushia bener arua Ako kongsang tajung ka nung alen aser pa nü songdaka ayu aser nokleptsü aser nok idakji yutsür sürem sü agi nangri kanger külen süngzü jagi alenseta tzüyu (asü).

Idangji akbo armeshi mapang tonga aru, Ongtrok ozü aser Süngki ozü mezüng akongba mapang liasü. Aiürlaji khu yakta renemer asangubaji ajurua külemi tugutsü aritepa apuso.

Pai ashi amato lenjemji tonga adoker külen lenrü Akotongmen jagi yia anguoka reprangdang nung asangubaji Akodong nungji alenseta sür liasü. Anungji, kanga dang aoksaa ola adoka jepmeso. Pa tetsüng temang nungi azüshia, meyimshia jebjen ajeb aser lai khu nungi meritsüng agiteter süngzüji lepdanga temangji agizüker pai renema alidakji ayu aser lai bena aliba süremsü ka apozüka abentsü aser ken ka yamai tenloktsü;

Alimaiko, nüknararsa melembobala

Oh! Sangpang nangla mulung bencha warsa?

Melembosangka, tümenkola mera atongror chali tsüyurla?

Oh! Ni takümla ngangpha moamino

Benjem naro ngangpha movavi khuli zango ni.

Tetezü: Alima nung nüknararsa melembutetyonga

Oh! Asangur tajung nabo yamai mulungsoa asür na?

Ana melembutetyongkala lenmang nung külemi jajatsü nung koda?

Joko ni kiyi maotsü khuli azüngera no.

Iba kenji tenloktsür külen yimtaki adoka tatalokba otsüji alibangi metsükdaktsüi shinga danga mashi toktsü.

Paonungji Fonaba kidangi madok nungji par tsüraburtemi arr sanga yimer ajak tasüngji pa bushia amung, saka temangji mengutet. Lia lia aodang aonung tsüki nungji temejangdang aiürla jagi sü agizüker la chindong nungji (yipden) repshia ken ka yamaisa aten;

Senden reju changerlong

Oh! Chabilemkü lirla?

Oh! Lepechangko monger meli

chidonger meli,

Süngtidong mayangchangi

Tenem chembidango nü.

Tetezü: Chungliyimti nung senden reju sangertem

Kechi bilema alir?

Lepkho munger mali, osang bener mali,

Süngtidong nung mang ayangsang

Atema tebilemtsü ani.

Ta yamajisa atenbaji ariju nungertemi aonung itangita jajaba mapang kenji angazüka par tsürabur dang tena sayu. Idangji kenji ajanga Tsüng Tsüngsemla jagi Fonaba asüdakji meteta lir ta meteta aküm. Anungji, par tsüraburi ken ka yanglur tenu asangur ka yoka kenji yamai tenloktsü;

“Naro sangtila naro!

Aozepdong chongmaka kü mera naro,

Oh! Ni takala nü chidongko ni münror,

Tinu moya tsüpong tzüyu chini

Ayongbang süngtidongmen tenüng chitbiang”

Tetezü: Naro tobur tajung naro

Aotsür beremzük song kodang malula

Ni taonungbo ne yipden nung ni mendi

Süpong teintet tajungsang asüdak

Süngtidong züngji sayuangkoto”

Idangji, laia ken ajanga yamai langzü;

“Oh! Mesarotinü sangma yir

Anet ngitidongmen tsanü zatsong”

Tetezü: “Mashitsü ta bilem saka asüngdangerji shidi,

Oagi lenmang ana piladak lenmang kübok akodangmen jagi idangang”

Tasüngji par tsürabur kimang adianu ajak külemi temangji bushia ao. Kodang tetsüi pa tasümangji angu la kanga ajeb aser yamai ashi; “Iba tashi inyaktsü asü nungbo ne merar denji lidaktsütsü asü nung koda. Kechiba tsüyur (asür) ?” ta shir külen la teka agi oagi tejak nungji meyimer aludang tejak teküp ajakji jakzüka alu. Yimertemi anogo trok nü lir külen putir dang alu aser lenmangji meshiteta semzüktsü asüngdang, saka putirtemi “Tünem semlak” (lenmang semzüktsüji) aiürla ajanga menen tangokogo, anungji, la nem tünem semlakji inyakdaktsütsüla ta ashi, anungji, Tsüng Tsüngsemla-ji antipong ka bener milongsang tajung (milenbong) ka amer alu lenmang nungji sorakzü ajak rongtoka antipongji tokong alangtoka azü rakshia alu, aser lenmang ajakji semzüka orr adok.

Idangji lai ken ka yamai aten;

Achin tümümnü sür laküla

Changsü khono Nokyu khano

Oh! Lazü süngko süngchang vongchi naro

Sümang techang yaba nokpur wazü

Shisa ayip sünangnü.

Tetezü: Azünglu lenmangi shir aluar

Tsüngsü aser nok alepshiba aser

Naro bendendak kar

Anungji, tanepbo Chungliyimtilar shianga alui tuo,

Kü yipden azüsang nok teperangsang

Tsüngsü tajembangdaktsü ni!

Oh! Süngdong tajung nung adokba Vongchi naro (evergreen)

Sü tepong teintet, nisung tanüla mongzü, na saker apusoa oang ni”.

Ta iba kenji tener külen meyiba adok, iba sülen aiürlaji shinga kiyi moi asü.