~Wati Longchar (Serampore)
N. Talitemjen Jamir-i züluba kaket Tarnunger Otsü jangratema temoatsü ngua züngogo. Nisung aikati kodang tarnunger otsü ta asü, itemi nisung purapoji otsü amai bilemer. Saka kin ka koda liyonga aru aser aotsü iba wain-shin puti otsütem nungji shia angutsü lir. Lenir N. Talitemjen Jamir-i züluba kaket, Tarnunger Otsü kaket nung otsü ajak agi 38 angutsü. Kodang itemji arok aroka züngdir kin ka jakzüka aruba, kiba-lempu, awashi, sobaliba, lipok-lisang, tamang maparen kimongji ya ta angatettsü. Tongmelang agi, tarnunger otsü ajanga Aor Chungliyimti putu nungi Soyim, aser iba nungjagi nütsüng züinba den Ao yim tekong balalai prokshia oakasa, tarnunger otsü ajanga Ao kin ayak ya aser otsütem ajanga kin ka telungjem kimong yangertsür ta angatettsü.
Asen otsüla-oboula putu nungi tepang o agi otsü, tsüzüng-ozüng, putipuyang ajak belentepyonga shia aru. Anungji tarnunger otsü azüngba aser ratetba nung temetettsü kar shisemner: Mezüngbuba nung, tarnunger otsü ya kodanga melenshitsü makokba (never changing stories) otsü ka masü; teti melenshir (dynamic and changing stories). Lokti ainba den taliba yimya, jenjang melenshir aser iba temelenshi tensa denji peta otsüji ashir aser rateter. Ano khen khenbo audience balala – tanur dang, lanur dang, tain dang ta telok balala denji peta otsüji ashi. Otsüla-oboula putu parnok tongtepratep method-ji otsü aser ken ajanga liasü. Yongji otsü mulungjibo kasa dang, saka khen khenbo jaka tenüng, shiruru, nisung tenüng balala amshiba angutsü. Tanabuba nung, otsüji mamatsü asoshi ken mejema aten, khen khenbo yar-tsüngsang den sentaktepa yanglu. Anungji kenji kodanga mamar asü nungji otsüjia mamar. Benjung nung nüburtemi yar-tsüng ajanga otsütemji mamai aru. Tasembuba nung, tarnunger otsüji shisashir teshimtet mongyin ishikati dangbo meratettsü, saka tazüngba maka pur (ordinary folk) otsüla, oboula, tsüraburi pei putu aser libaliro den apet ratettsü anungji mangatettsü o tarok kecha amshiba mangutsü. Nübur ajaki angatettsüsa otsütemji ashi, aser pezübuba nung, otsü nükjidongji mulungdangtsü o, wain-shin, sobaliba aser taküm ka lokti nung liyonga aotsü iba indangji liasü. Anungji anogo shia liyonga aodang ajangshiba mapa dak sentaka otsüji ashiba ajanga nüburtemi otsüji mamai taküm nung benshia aru.
Shisaluyim riju tenzüka aoba den tangar kin aser alima otsüang teimba azüngtsü aser angazüktsüsa aküm. Tanurtem jila balala nung prokshia tsürabur nungi pila oa alitsüsa putu kati bener arutsü. Ano otsü meteter tsürabur aika iba lima nungi pilar, joko otsü meteter aser ashir mali ta akümba putu ka nung lenir N. Talitemjen Jamir, Ungma, pai nüken bülema lanu putu asoshi iba Tarnunger Otsü koba Ao kini jembia aru, itemji kaket küma zülutsü nung kanga dang pelar. Tarnunger otsü ya amadokra, asen Aor songjem senti rongsen, aser tarutsü senmang kimong ka tesama akümer asütsü. Tesayur Renthy Keitzar-i tarnunger otsü dang “Prime Bible”, tetezü Aor asoshi ochi o, wain-shin, sobaliba tamentakdak kimong ta ashiba ama, iba senti senmang mesamadaktsüi tarutsü putu asoshi rizünga yutsüba kaket ka ibai lir. Ibai prime source ya amshia lanu putu tashirtemi tensa den peta mulungdangtsü wain-shin ratettsü khuret den iba senti kaket lanurtem nem agütsür ta pela agizükdi. Iba kaket tadoktsü Dr. T. Lima Jamir aser shirnokisa lenmang balala ajanga yaritepogo, parnok ajak dang peladi.
*****
The Nokinketer 