~ Imli P. Lemtur (Jorhat)

Okila

Onükji züngra kanga tarok aser tulu lir saka ni asenok den iba onük asoshi kü pungmang (My dream of) kar dang lemsateptsü. Pungmangji teti nunga tasen aser tetsübutsüka asür aser ajak asoshi jangratemsübo masür. Iba amaji, kü pungmangjia kar asoshibo tasen aser tetsübutsüka masütsü akok, aser kar asoshibo tasen aser tetsübutsüa asütsü akok. Aji süaka pungmangba nung kecha tai mali. Shingaia noktangtsü makok. Naia aika pungmangtsü akok.

Tang Teinyakdak Ao Arogo Yimden Yimsüsüba

ABAM kübok local Arogo 163 lir aser ABAM den affiliate masüba Arogo (fellowship) 9 lir. Arogo kar nungbo nütsüng merijang aika, saka kar nungbo noklangka shia teküboka lir. ABAM nung Affiliate masüba Arogotemji pei Arogo tetsüti-i anepalur. 163 Arogo ajakji ABAM nung affiliate süa aliyonga, Arogo yimden yimsüsübajibo local Arogo dak tashi lir. ABAM nem ita shia tershilem nungi 5% agütsüba aser Special Sundays nung Onük kasa amshitsüba dak alaka, Arogo Yimden Yimsüsübajibo local Arogo mulung. Tatishitsü agi,

  1. Arogo nung toklang tenzükertem shimbajia local Arogo tashi.
  2. Toklang tenzüker mapa nungi anentsüba küm tasazükjia (retirement) local Arogo tashi.
  3. Arogo tenyaba Mapa (Mission) aser Yimden Yimsüsüba (guideline/administration) jia local Arogo tashi.
  4. Toklang tenzüker tazüngba küli (qualification) jia local Arogo tashi.
  5. Toklang tenzüker kasa tazüngba liaka local Arogo shia tenzüker Ita sen balala, ajia local Arogo tashi.

Ano aika lir. Iba inyakyim ya majung ta ashir masü, saka iba ama yimsüsütar ta jangjashitsürba lir.

Kü Pungmangtem:

Ao Arogo Yimden Yimsüsüba Yanglushitsü Nungdak nung kü pungmang kar lemsateper aser ibai  Yanglushi Sensaksem Sabang (YSS) ajanga pungmang pungmangdaktsü nung kanga pelar.

1.     ABAM aser Local Arogo Tesendaktep.

ABAM Vision 2030 (November 2016), tapak 26, second paragraph nung ashibaji, “Ao Arogo aser nüburtem tangatetba tajung kaji, mapang aser nungdak aika nung, ‘Ao Mungdangi kechi ashir’ ta asür” ta zülua lir. Tanü asen tendakbo ibaji tera melenshir amai nibo ajitetter. Mungdangji local Arogotemi repranger amai inyakyim nung sayur. Joko mungdangi kechi ashir ta masü,  ‘nenok Tsükongia kechi ashir?’, mesüra, “town Arogotemia kechi ashir?’ ta tangatetba nung aor amai angur. “Iba arogo tilaba to agia kechi ashir” ta tangatetba samaogo. Ita shia local Arogotemi Tershilem nungi 5% agütsüba, Mission envelop saruba aser ABAMWM/CED/YM/SS etc ajanga tongtipang anogo kar asoshi onük yokba dak alaka, ABAM ajanga lemtetta local Arogo yimden yimsüsüba nung liromedema inyakba tenyaba mapa aser yimsüsüba aika mali. Alima ajonga nung Baptist yimden yimsüsüba ka dang ta mangatettsüla; alima kar nungbo Baptist Bishop-a lir. Alima ajak nung pei lokti tentet dak apet Baptist Yimden Yimsüsüba lateta bener aobaji angutsü, saka Baptist Yimden Yimsüsüba nung Khrista dang tekolak aser Khristai mulungba nung ochi shia, amangba pur, talisa sensaker dang temeim sayuba kimong südaktsür tentetba arogoji Baptist ya lir, aser ibaji atalokdaktsütsü asoshi Local church autonomy saka ajak den tensendaktep nükjidong nung tenzük. Tanü local Arogo yimden yimsüsübatemji reprangdangra, joko local Arogotem ajak independent Arogo kümogo. Local Arogo yimden yimsüsüba ajak pei arogo den apet dang inyaker. 

Anungji, ABAM kübok Arogotemi Yisu Khrista teyongtsü südaktsür ABAM lenisüba nung anidaktsü asü local Arogotemi lemtettsüba nung ABAMji anidaktsü ta khen khenbo bilemer. Local Arogo yimden yimsüsüba aser ABAM den tesendaktepji yamai dang ora, tarutsü putui yamai ashitsü ama bilemer, “ABAM kechi asoshi nokdaka lir.” Tanü amai dang oratarutsü putui iba tasüngdangba asüngdangtsü amai pungmanger.

2.     Tanabuba Pungmang: ABAM aser Local Arogotem Tensendaktep Tasen

Jungjunga shisadangra, ABAM aser local Arogotemji, Arogotemi ita shia tershilem nungi 5% agütsüba ajanga dang sendaktepba lir (centralized) amai bilemer. Aser iba 5% agütsübaji ABAM taküm alitsü (survival) asoshi agütsüba amai angur, kechiaser iba 5% agütsüba dak alaka, ABAMi local Arogotem yimden yimsüsübaren liromedema inyaktsü asoshi latettsüba aika mali aser tashia lir mali ta bilemer. Tershilem nung 5% agütsüba ajanga dang sendaktepba masü saka Arogo yimden yimsüsüba lena sendakteptetra kanga ajungtsü amai pungmanger.

Tatishitsüka saka shidakba ka shidi. Baptist Church of Mizorami (BCM) inyakba asenok ajaki metetta lir. Kari memetet lira, tongmelang agi lemsateper. BCM nung local Arogo aser Mungdang yimsüsüba kar, Dr. Sentiwate Aier shiba BCM kübok küm ter trok inyaker arua Union Biblical Seminary, Pune nung tesayur inyaker, pai yamai lemsatepba shisemer.

  1. BCMji 100% centralized lir. Mungdangi dang budget yanglur (salary, mission, institution, development) aser local Arogo ajak nem lemzüktsür.  Arogo ajak – jila, yimtsüng – nung alir ajak kasa dang.
  2. Pastortem (tanga Toklang tenzükertema) ajak mungdangi dang shimer aser ajakprong kasa itasen, perks, benefit angur.
  1. Tenzüker shimer külen mandatory 6 months ministerial training nung atener aser idakji Arogo constitution, service policy, ritual, temzüng ozüng ajak sayur aser exam agir. Iba sülen, küm asem abensar, ordination atema exam zülutsü aser committee-i evaluate sür temsüa lira ordain sütsür. Arogo nung Pastor mapa tongtibangtiba kaji Tsüngrem O aroka sayuba ya lir, saka shirnoki junga sayutsüngi mesüteter, parnokji tanga mapa tapet nung amshir.
  2. Küm asem shia tenzükertem reshuffle asür aser kong posting ngudir tashishi makai aor aser Arogoi travel, transport ajak agütsür.
  3. Promotion ajak service seniority list nung ajemdaker inyaker aser office ajak term post dang lir. General Secretaryji tematiba menden lir saka pa/la term temra, yimtsüng katisa pastor yoker. Theological college principal süaka kasa Pastor ita sen agütsür, aser term temberbo yimtsüng kati pastor aotsü ta melentepa inyaker.
  4. Pastor kinungtsü kecha job meinyaktsüla aser Arogoi kinungtü aser tanur allowances agütsür.
  5. Pension, PF, medical, loan ajak lir. Hospital nung shirangra 80% reimbursement aser out patient 50% reimbursement asütsü. Iba dak tali nungdakra Executive Committeei repranger teyari agütsütsü provision lir.
  6. Küm ter sülen voluntary pension agütsür aser second pension dena lir (spouses)
  7. Study ora, full salary aser full scholarship agütsür, including travel, house rent, city allowance etc. Ano aika lir… ‘nia yangji küm 16 inyakba temoatsü tang tashi agir ani’ ta shisem.

BCM nükjidongji tenzüker rongnung kecha telemsa makai liromedem kadaktsütsü asoshi yamaji inyaker; town nung alir, yimtsüng nung alir ta telemsa makai Khristar lu nung kasa dang ta sayutsü ajaki Mungdangi kechi tuyur aji tashi anga anitaker. Ao arogotem rongnung town nung alir aser yimtsüng nung alir ta telemsa adokba ya tebilemtsü tulu. Ao arogotem tanü amai dang ora, kobi melii yimtsüng aser jila nung tenzüker rongnung tepila tulu adoktsü aser iba jagi tebilemtsü tulu bener arutsütsü ta pungmanger.

BCMi inyakba karbo achizüktsü akoktsü asü masü? lemang lir mali? itemjia bilemdangtsüla, kechiaser asen Arogo yimden yimsüsübaren ajakji asen sobaliba den sendaktepba lir aser Mizo nunger den asenok Aor sobalibaji lemang aisü nung balala lir. Ano lemang aisü nung mezüktepa lir.

Ajakji machizükaka, BCMi inyakba Arogo yimden yimsüsübaren tajung kar asenoki koktettsüsa lira aser itemji ABAM aser local Arogotemi achizüktettra, tarutsü putu asoshi lemang aisü nung Ao Arogo Yimden Yimsüsüba tajungba akümtsü amai pungmanger.

Tatishitsü agi, item amala kar Ao Arogo Yimden Yimsüsüba aser Tenzükba maparen nung yanglushitsü koda?

  1. Toklang tenzüker shimba yimya. Arogo nung Toklang Tenzükertem local Arogo ajanga masü saka ABAM ajanga shim nung koda? Iba ya inyaktettra, tenzüker shimba mapang, yim apia, tsükong apia, temetetteper apia, tsükong tapensa apia tenzüker shimba temenen aika nungi kümzüktsü. Theology azüngi yokba nungi shir, tenzüker shimba nung professional süa shimtsü nungdaker. Tsükongi/kinungeri mulungba masü saka Tsüngremi mulungba nung shimba tenzüker yimyaji iba ajanga ataloktsü amai pungmanger.
    1. Tenzükertem küm pungu mesüra tenet lir melenteptsü (every 5-7 years) takoktsü lemang lir mali? Tetezü Arogo ka nung küm pungu mesüra tenet tenzüker, ABAM-isa tanga Arogoi mesüra Mungdangi, mesüra mission field balalai transfer yoktsü. Iba ya inyaktetra, tenzükertem agi alakba timtem (kar danga lira), Arogo ka nung küm metsü semer aliba, item timtem nungi kümzüktsü, aser santema tanela chiyungtsü balala anguba agi ano tali saksalema alitsü amai pungmanger.
    1. Ita sen agütsüba yim: Arogo ajak nung itasen ABAMi lemzüktsüba ama kasasa agütsütettra, tenzüker melentepba nung kecha timtem malitsü. Aser iba mapa ataloktsü asoshi tang Arogotemi ita shia tershilem nung 5% ABAM dangi abenba ya, ano ken jungjunga asameyanga inyak nungbo takoktsü lemang lir amai pungmanger. Tangar amai liromedema maparen ajak nung odaktsünera aser project balala, tat. agi hospital, medical college, boarding school,  engineering college, amala Mungdangi inyakteta odaktsünera ter shilem 80% bosa centralized asünung koda? Town arogo nung rongsen onsara, saka yimtsüng nung pastor itasen 15,000 magütsür ta küma ora, tarutsü putu nung lendong tulu ajurutsü amai pungmanger.
    1. Theology Züngnertem Asoshi: Theology azüngi aodang, ABAM ajanga fully recommend süa, ministry placement ajak asoshi agreement yur (ABAM temzüng kübok) theology azüngtsü tenzük nung koda? Iba ajanga lanurtem theology azüngtsü asoshi tejangrar aika adoktsü amai pungmanger. Tanü reprangdangra, Tsüngrem tenzüker chirtem melena Tsüngrem tenzüker kechiba matoker ta süra, asen Aor tangatetbaji “Tsüngrem tenzükerbo timtema alitsüla” ta pangpet süa jembiba aser aji shidakta benshiba ajanga lir ta sa bilemer. Secular azüng dang endokba sen dang nungibo Theology azüngdang timba endoker, saka Theology zünger külen, “nenok timtema alitsü nangzüker azüngerji” ta asüba sobaliba ya melenshi nungbo, sensaker chira Tsüngrem tenzüker jenti adoktsü amai pungmanger.
    1. Arogo nung tenzüker jenjang asangdangba: Temalen shisemba ama professional süa theology azüngtsü asoshi shimba mali, tenzüker shimba mali aser tenzüker ka mapa nung liyonga aodang renloktsü asoshi temelenshi Deacon boardi ashiba dak alaka professional guidance kecha mali. Junga sayutsüngia masür nung kechiba ita sen tudaktsütsü, tang agüja alibaji onsara ta jembiba lir. Arogo tenzüker professional guidance anünga lir, shisatsü tasen bendenlokba training agi anünga lir aser aji Mundang ajanga Arogotemi mapa küma inyaktettra, tenzükertem tanela aser shisatsü nung tali saksalema alitsü amai pungmanger.
    1. ABAM Boarding School: ABAM ajanga Boarding School tajung achaayangtettra, tenzüker küm pungu sülen melentepba nung chirnur education asoshi kecha tetsükdaktsü malitsü amai pungmanger.
    1. Tenyaba Mapa Inyakbayim: Tangya, local Arogo aika nung Mission Field lir aser pei Arogo sasep Mission Field lapoka, Missionarytem yoker. Iba den külemi ABAMia Mission Field lapoka Missionarytem yoker. Iba yimsüsüba ya lungjemtsü koda? Local Arogotemi yokbaji ABAMi yokba lir. ABAMi yokba nungji local Arogotem ajak dena lir (ter shilem nung 5% agütsüba ajanga). Anungji, Mission Field ajak aser Missionarytem ajak, ABAM ajanga survey sür, ABAM ajanga Commissioned sür yok nung koda?, aser iba dak alak ABAM jurila Mission Field malitsü, kechiaser local  Arogotemi inyakbaji ABAMi inyakba lir. Missionji Arogo mulungjang lir saka Ao Arogo karbo Mission Field aser Missionary yoktsübajibo doktsür, tenzükertem nema itasen pereia magütsütettba Ao arogotem lir. Iba yimsüsüba ya ataloktettra, ABAM aser local arogotem tesendaktep tali akangshitsü aser local Arogo ajakji Missonary yokba Arogo ka ka asütsü amai pungmanger.

Otem

Ao Arogo yimden yimsüsüba yanglushishitsü asoshi kü pungmangtem ataloktsü atema local Arogotemi asen ABAM-ji Arogo yimden yimsüsüba nung tokolak kümdaktsütet nungbo akoktsü amai pungmanger.

Tanabuba nung, Arogoji pei meyong ama meimbajia kanga tajung. Ozü yimer indang Arogo ta meimbajia tajung. Arogo nung kibur kümer alibajia tajung. Kechiaser iba ajanga Arogo tenzükba nung tali ajungshiteper. Aji süakasa, Arogoji shibai aser shirnoki tenzükakasa, Laishibai sayuba ama, tamasa Arogoji “Khristar Meyong” ta asenoki chichiba nung angatetra; “Khrista nem bendanga agütsütettra” aser “Khristaji Arogo nung Tekolak” ta angatettra, Ao Arogo yimden yimsüsüba yanglushitsüji mela melar asütsü amai pungmanger. Saka “Ni” ta asübaji sacrifice mesütetra pungmangji amajok.

Khristaji arogo nung tokolak ta ashir. Efesa 1: 22 “Aser pai Khrista tetsüng kübok ajak ayu, aser arogo asoshi ajak madak pa (Khrista) tokolak kümdaktsü.” Kolosi 1:18, “Aser temang, oda arogo madak tekolakji pa (Khrista). Kechisarena nung pa (Khrista) tematiba asütsü asoshi, paji (Khristaji) tetenzük aser tasür rongnungi mezüng chir.” Meimchirtemi, arogoji Khrista nem bendanga agütsütettra, sen tashi nung meranglokra, nütsüng aser yimti tulu apia masükümra, Ao Arogo yimden yimsüsüba yanglushitsüji tasak masütsü amai pungmanger.

Ao Arogo yimden yimsüsüba yanglushitsü asoshi ibai kü pungmang lir. Ne pungmanga kechi???